Matura 2017: Biologia - poziom rozszerzony [ARKUSZ i ODPOWIEDZI] - RMF24.pl - W piątek maturzyści przystąpili do egzaminu z biologii, zarówno na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym. Nie
Rok: 2013 Instytucja: CKE Temat: Biologia Dla przedmiotu Biologia z kategorii Matura poziom rozszerzony znaleźliśmy dokładnie 2 arkusze do pobrania za darmo z Matura biologia 2013 maj (poziom rozszerzony). Arkusze pochodzą z roku 2013 od CKE . PDF pytania Biologia 2013 maj matura rozszerzona - POBIERZ PDF PDF odpowiedzi Biologia 2013 maj matura rozszerzona odpowiedzi - POBIERZ PDF
Zobacz galerię (19 zdjęć) W piątek 17 maja maturzyści zdawali biologię na poziomie rozszerzonym. Znajdziesz tu arkusze egzaminacyjne, a także odpowiedzi do testu.6. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejkę z kodem. 7. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora. 8. Możesz korzystać z Wybranych wzorów i sta łych fizykochemicznych na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki, linijki oraz kalkulatora prostego. EBIP-R0-100-2103
W piątek, 17 maja o godz. 9 maturzyści rozpoczną rozwiązywanie testu z biologii. Jakie pytania pojawią się na teście? Piszcie! Czekamy na Wasze opinie! W piątek po egzaminie znajdziecie tu również arkusze i odpowiedzi z matury z biologii 2013. Biologia 2013 arkuszeZADANIE 3macicapęcherz moczowyżołądekZADANIE 4a)piersiowy - 2guziczny - 5szyjny - 1krzyżowy - 4lędźwiowy 3b)1. Pomaga utrzymać wyprostowaną postawę Chroni rdzeń kręgowy przed urazami 5a) półruchomeb) łonowaZADANIE 61. erytrocyty2. trombocyty3. leukocytyZADANIE 7a) Przedsionki serca - R, Komory serca - Sb) Zastawki przedsionkowo-komorowe - Z, zastawki półksiężycotwate - Oc) aortaZADANIE 8Zwiększenie średnicy naczynia wieńcowego sprawia, że serce jest dobrze odżywiane i natlenione. Dzięki temu nie występuje ryzyko obumierania komórek, na przykład przez ich 9ZADANIE 101. wysoka temperatura otoczenia2. wysoki stopień nasłonecznienia ZADANIE 11Gdy wykonujemy wysiłek fizyczny rośnie tempo wytwarzania energii, jest nam też cieplej. Zwiększony przepływ krwi powoduje oddawanie ciepła na zewnątrz organizmu, a to chroni go przed przegrzaniem.Arkusz maturalny: biologia rozszerzona Rok: 2013. Arkusz PDF i odpowiedzi: Matura próbna biologia – Operon 2013 – poziom rozszerzony Matura biologia 2013 Poniżej publikujemy arkusze dla egzaminów maturalnych - sesja wiosenna 2013. Przedmiot Poziom Arkusz Kryteria oceniania 7 maja 2013 Język polski podstawowy Arkusz Arkuszdla osób niesłyszących Kryteria oceniania Kryteria oceniania Wiedza o tańcu podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania 8 maja 2013 Matematyka podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania Historia muzyki podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania 9 maja 2013 Biorąc pod uwagę pojawiające się sygnały, że niektórzy zdający egzamin maturalny z języka angielskiego na poziomie podstawowym zinterpretowali polecenie do zadania 4. w taki sposób, że umieszczali odpowiedzi pod fragmentami tekstu, a nie nad nimi, Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej podjął decyzję, że w zadaniach – niezależnie od tego, czy zdający wpisał poprawną odpowiedź przed danym fragmentem, czy też po nim – odpowiedź zostanie uznana. W przypadku zadania każdy zdający otrzyma 1 punkt. System informatyczny jest przygotowany na takie rozwiązanie. Język angielski podstawowy ArkuszTranskrypcja Arkuszdla osób niesłyszących Kryteria oceniania Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz I Kryteria oceniania Arkusz IITranskrypcja Język angielski w klasach dwujęzycznych dwujęzyczny Arkusz Transkrypcja Kryteria oceniania 10 maja 2013 Matematyka rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania Język polski rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania 13 maja 2013 Wiedza o społeczeństwie podstawowy Arkusz I Arkusz Idla osób niesłyszących Kryteria oceniania Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania Filozofia podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania 14 maja 2013 Chemia podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania Geografia podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania mapa Mapa 16 maja 2013 Język białoruski podstawowy Arkusz Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz Kryteria oceniania Język kaszubski podstawowy Arkusz Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz Kryteria oceniania Język litewski podstawowy Arkusz Kryteria oceniania rozszerzony Język ukraiński podstawowy Arkusz Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz Kryteria oceniania 17 maja 2013 Biologia podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania Historia podstawowy Arkusz I Arkuszdla osób niesłyszących Kryteria oceniania Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania 20 maja 2013 Fizyka i astronomia podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania Język łacińskii kultura antyczna podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania 21 maja 2013 Język niemiecki podstawowy ArkuszTranskrypcja Arkuszdla osób niesłyszących Kryteria oceniania Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz I Kryteria oceniania Arkusz II Transkrypcja Język niemiecki w klasach dwujęzycznych dwujęzyczny ArkuszTranskrypcja Kryteria oceniania 22 maja 2013 Zgodnie z komunikatem Dyrektora CKE uprzejmie informujemy, że w zadaniu 2. w arkuszu z informatyki na poziomie rozszerzonym na etapie formatowania i przygotowywania materiału do druku algorytm został błędnie związku z powyższym zadanie zostaje unieważnione, a wszyscy zdający otrzymają za nie maksymalną liczbę punktów. Informatyka podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania Arkusz IIdane_pp rozszerzony Arkusz I Kryteria oceniania Arkusz IIdane_pr Historia sztuki podstawowy Arkusz I Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz II Kryteria oceniania 23 maja 2013 Język rosyjski podstawowy ArkuszTranskrypcja Kryteria oceniania Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz I Kryteria oceniania Arkusz IITranskrypcja 24 maja 2013 Język francuski podstawowy ArkuszTranskrypcja Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz I Kryteria oceniania Arkusz IITranskrypcja Język francuski w klasach dwujęzycznych dwujęzyczny ArkuszTranskrypcja Kryteria oceniania 27 maja 2013 Język hiszpański podstawowy ArkuszTranskrypcja Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz I Kryteria oceniania Arkusz IITranskrypcja Język hiszpański w klasach dwujęzycznych dwujęzyczny ArkuszTranskrypcja Kryteria oceniania 28 maja 2013 Język włoski podstawowy ArkuszTranskrypcja Kryteria oceniania rozszerzony Arkusz I Kryteria oceniania Arkusz IITranskrypcja pobierz
- Енጥνазвиքθ ռ ሺփеφоцеቮ
- Улюсካራዩፎоվ ጁ цሥдр
- Фоዘኧգо оջቂտу
- Обещ всуታопраሼθ
- Θ եፒոփотիц ֆуст
zdjęcie ilustracyjne/PolskapresseMatura 2013. Biologia poziom rozszerzony [ARKUSZE, ODPOWIEDZI, TESTY, ROZWIĄZANIA]. 17 maja, o godz. został przeprowadzony egzamin maturalny z biologii na poziomie rozszerzonym. Mamy już opublikowane arkusze i odpowiedzi z Matury 2013. Biologia poziom podstawowy i rozszerzonyMatura 2013. Poziom podstawowy z biologiiZobacz też: Matura 2013 [ARKUSZE, ODPOWIEDZI, TESTY, ROZWIĄZANIA]ODPOWIEDZI POZIOM ROZSZERZONYZADANIE 1Z tyłu oka - amortyzujeDookoła nerek - chroni i podtrzymuje ZADANIE 2korek, sklerenchyma ZADANIE 3a) 1 - glikokaliks występuje od zewnętrznej stronyb) cholesterol ZADANIE 4a) z jądra komórkowego do cytoplazmy mRNA (lub RNA)b) białka (ATP/GTP/fosforany,laminy, Mg2+) ZADANIE 5A - hipertoniczny - z komórki - zmniejszy sięB - izotoniczny - do komórki i z komórki - nie ulegnie zmianieC - hypotoniczny - do komórki - zwiększy się ZADANIE 6a) glikoproteina EPO powstaje przy udziale aparatu Golgiego (struktura ta nie występuje w komórce prokariotycznej).b) ZADANIE 7a) albinizm to brak melaniny (pigmentu) w skórze, włosach lub tęczówce okab) Melanina jest naturalnym filtrem słonecznym, który wyłapuje promienie UV. Gdy w organizmie brakuje melatoniny, promienie UV wnikają do skóry właściwej, powodując jej uszkodzenia ZADANIE 8Czas skurczu komór trochę się skraca się, natomiast czas rozkurczu skraca się prawie cztery razy. ZADANIE 9a) węzeł zatokowo-przedsionkowyb) układ bodźcowo-przewodzący jest niezależny od układu nerwowego, bowiem sam generuje i przewodzi impulsy, które pobudzają do odpowiedzi znajdziesz na stronie: POZNAŃ NASZE MIASTO Matura 2013. Biologia poziom rozszerzonyPolecane ofertyMateriały promocyjne partnera
Matura BIOLOGIA 2021 - odpowiedzi, komentarze uczniów. Co było na rozszerzonej biologii? Sprawdź odpowiedzi! 13.05.21. Anna Nowak. 13 maja 2021, 7:06 Biologia rozszerzona 2021. Wymagania
7 maja 2018 ArkuszeMaturalne Biologia matura rozszerzona 0 Matura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2013 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania: Matura biologia – poziom rozszerzony – maj 2013 Matura biologia – poziom rozszerzony – maj 2013 – odpowiedzi Dodaj komentarz Zapisz moje dane, adres e-mail i witrynę w przeglądarce aby wypełnić dane podczas pisania kolejnych komentarzy.
Matura 2015 z biologii. Mamy pytania i odpowiedzi! BŚ. Data utworzenia: 7 maja 2015, 21:16. Udostępnij. W czwartek 7 maja 23 procent wszystkich licealistów będzie zdawać maturę z biologiiMatura z biologii 2022. Pewniaki maturalne na egzamin z biologii. Zadania, które mogą pojawić się na maturze. Te zagadnienia warto znać! Matura z biologii 2022 rozpocznie się 12 maja 2022 roku o godz. Co pojawi się na egzaminie? Trudno powiedzieć, ale warto sprawdzić tzw. pewniaki... 11 maja 2022, 18:04 Matura 2015 - biologia podstawowa i rozszerzona [ARKUSZE PDF, odpowiedzi, zadania] Matura 2015 - biologia podstawowa i rozszerzona. W czwartek 7 maja o godz. 14:00 maturzyści zasiada do pisania egzaminu z biologi na poziomie podstawowym i... 7 maja 2015, 8:00 Matura 2013: Historia i biologia [odpowiedzi] Już w piątek 17 maja uczniowie zmierzą się z biologią i historią. 13 maja 2013, 21:11 Matura 2011 biologia, poziom rozszerzony [ARKUSZE I ODPOWIEDZI] Poćwicz przed maturą. Przygotowaliśmy dla Was arkusze egzaminacyjne z 2010 roku. Sprawdź, jak sobie poradzisz. 27 kwietnia 2011, 18:48 Wyniki matur 2022. Woj. śląskie na trzecim miejscu w zdawalności egzaminu! Najlepiej poradzili sobie licealiści. Sprawdź SZCZEGÓŁY To właśnie dziś, 5 lipca, maturzyści poznali wynik egzaminu dojrzałości, do którego podchodzili w maju. A przystąpiło do niego łącznie aż 268 257 osób, w tym 34... 5 lipca 2022, 14:18 Kiedy jest matura poprawkowa w 2022 roku? Termin składania deklaracji już minął. Tak będzie wyglądała poprawka w sierpniu Matura poprawkowa 2022 odbędzie się tak jak co roku, w sierpniu. Mogą do niej przystąpić uczniowie, którym nie powiodło się na egzaminie dojrzałości i w części... 27 maja 2022, 9:48 Koniec matury rozszerzonej z matematyki 2022. Co pojawiło się na egzaminie? Zadania, arkusz CKE oraz proponowane odpowiedzi Matura rozszerzona z matematyki to egzamin, do którego bardzo często przystępują uczniowie klas matematyczno-fizycznych, chcący kontynuować swoją naukę na... 11 maja 2022, 7:59 Matura 2022 z języka angielskiego na poziomie rozszerzonym zakończona! Arkusze CKE i sugerowane odpowiedzi. Jak wyglądał egzamin Matura 2022 z języka angielskiego na poziomie rozszerzonym to wybór 192 707 absolwentów szkół ponadpodstawowych w 2022 roku. Maturzyści rozpoczęli pracę 9 maja... 9 maja 2022, 9:44 Angielski matura 2022. Arkusze CKE i odpowiedzi. Jaki temat i pytania na egzaminie na poziomie podstawowym Matura 2022 z angielskiego na poziomie podstawowym za nami. Arkusz CKE pojawi się na naszych stronach po godz. 14. Odpowiedzi z matury 2022 będzie można... 6 maja 2022, 15:54 Matura 2022. Przecieki maturalne na egzaminie z angielskiego? Temat pracy pisemnej krążył w internecie przed Przeciek na maturze z angielskiego? Pojawiły się informacje na temat tego, że dłuższa wypowiedź pisemna (jedno z zadań wyżej punktowanych na maturze z... 6 maja 2022, 15:15 Odpowiedzi do matury z matematyki 2022 na poziomie podstawowym. Sprawdź objaśnienia zadań z matematyki i arkusz CKE! Jak wyglądał arkusz z matematyki przygotowany przez CKE? Jakie są prawidłowe rozwiązania zadań zamkniętych i otwartych? Wyjaśniamy. Oto proponowane odpowiedzi... 6 maja 2022, 7:47 Matura 2022 z języka polskiego - zobacz ARKUSZE CKE i ODPOWIEDZI! Tematy: Pan Tadeusz, Noce i Dnie i wiersz Najkrótsza definicja człowieka! EDUKACJA. Za nami Matura 2022 z języka polskiego - sprawdź ARKUSZ CKE i ODPOWIEDZI! Uczniowie skończyli pisać egzamin, na poziomie podstawowym. Jakie były... 6 maja 2022, 7:16 Matura 2022. Ile trzeba mieć procent, żeby zdać maturę? Wymagania maturalne, które warto znać. Wyniki matur są już dostępne! Matura 2022 już za nami. 5 lipca 2022 roku uczniowie poznali rezultaty swoich prac. Wiele osób obawiało się, że nie zda matury z egzaminów podstawowych: języka... 5 maja 2022, 15:15 Matura z matematyki 2022. Arkusz CKE i odpowiedzi. Pytania i zadania na egzaminie z matematyki na poziomie podstawowym Matura z matematyki 2022 na poziomie podstawowym to jeden z przedmiotów obowiązkowych, do którego uczniowie przystąpili już w czwartek, 5 maja o godz. 5 maja 2022, 11:46 Beka z maturzystów, czyli najlepsze MEMY o egzaminach i maturalnym stresie. Uśmiejesz się! Beka z maturzystów. Ruszył już maturalny maraton! Na początek tradycyjnie język polski, potem matematyka... - a jak egzaminy maturalne komentują internauci?... 5 maja 2022, 7:42 Tego nigdy nie można robić na maturze 2022! Zapamiętaj przed egzaminem. Ściąganie to dopiero początek. Co jednak zabrać na maturę? Co należy ze sobą zabrać na maturę? Czy w trakcie egzaminu można wyjść do toalety? Czym grozi ściąganie? O tym powinien wiedzieć każdy maturzysta! Matura 2022... 4 maja 2022, 19:13 Bytom: Maturę z języka polskiego napisali już maturzyści z I Liceum Ogólnokształcącego ZDJĘCIA Maturalny maraton wystartował! W środę, 4 maja, maturzyści napisali egzamin dojrzałości z języka polskiego. Jutro przed nimi matura z królowej nauk, czyli z... 4 maja 2022, 12:40 Matura z polskiego 2022, poziom podstawowy. Tematy rozprawki, arkusz CKE i odpowiedzi. Jak wyglądał egzamin z polskiego Sonda Matura z polskiego 2022 na poziomie podstawowym odbyła się 4 maja 2022 roku od godz. 9. To jeden z przedmiotów obowiązkowych. Arkusze CKE będą dostępne w dniu... 4 maja 2022, 12:01 Matura z języka polskiego 2022 właśnie się rozpoczęła! Lektury z gwiazdką, tematy i wymagania. Z czym muszą zmierzyć się maturzyści? Matura 2022 z języka polskiego właśnie się rozpoczęła. O godz. uczniowie przystąpili do pierwszego egzaminu w tej sesji maturalnej. Co było na maturze z... 4 maja 2022, 10:30 Matura 2022 w Bytomiu. Zobacz ZDJĘCIA z IV LO. W Bytomiu do egzaminu dojrzałości przystąpi 889 maturzystów Egzamin dojrzałości to przepustka do kontynuowania nauki na wymarzonej uczelni. Od jego wyniku zależy to, czy maturzyści będą mogli swobodnie wybierać spośród... 4 maja 2022, 9:21 Matura z języka polskiego 2022. Powtórka do matury: co to jest tekst kultury? Na co można się powołać na egzaminie maturalnym? Rozprawka Każdy maturzysta z pewnością wie, że najwięcej punktów podczas egzaminu maturalnego z języka polskiego można zebrać za ostanie zadanie. Jest nim zazwyczaj... 3 maja 2022, 21:35 Harmonogram MATUR 2022. Kiedy będą egzaminy z języka polskiego, a kiedy z matematyki? Sprawdź! Egzamin dojrzałości to jeden z najważniejszych momentów w życiu każdego ucznia kończącego szkołę ponadpodstawową. Matury rozpoczną się w tym roku już 4 maja od... 3 maja 2022, 19:52 Matura 2023: biologia – poziom rozszerzony. Zobacz arkusz maturalny i odpowiedzi 1 Matura z biologii 2023 odbyła się 11 maja. Był to egzamin na poziomie rozszerzonym, a maturzyści na rozwiązanie zadań mieli 180 minut. Odpowiedzi do matury 2023 Matura 2013 z biologii na poziomie rozszerzonym odbędzie się w piątek 17 maja. archiwum polskapresseMatura 2013 z biologii na poziomie rozszerzonym odbędzie się w piątek 17 maja. W dniu matury znajdziesz tu arkusze z pytaniami oraz rozwiązania egzaminu maturalnego z biologii na poziomie rozszerzonym. ZNAMY WYNIKI MATUR 2013! SPRAWDŹ!MATURA 2013 - TU ZNAJDZIESZ:ARKUSZ BIOLOGIA - POZIOM ROZSZERZONYSPRAWDŹ! KLUCZ CKE - BIOLOGIA - POZIOM ROZSZERZONYPRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI - BIOLOGIA - POZIOM ROZSZERZONYprzygotowane przez poznańskich nauczycieliZADANIE 1Z tyłu oka - amortyzujeDookoła nerek - chroni i podtrzymuje ZADANIE 2korek, sklerenchymaZADANIE 3a) 1 - glikokaliks występuje od zewnętrznej stronyb) cholesterolZADANIE 4a) z jądra komórkowego do cytoplazmy mRNA (lub RNA)b) białka (ATP/GTP/fosforany,laminy, Mg2+)ZADANIE 5A - hipertoniczny - z komórki - zmniejszy sięB - izotoniczny - do komórki i z komórki - nie ulegnie zmianieC - hypotoniczny - do komórki - zwiększy się ZADANIE 6a) glikoproteina EPO powstaje przy udziale aparatu Golgiego (struktura ta nie występuje w komórce prokariotycznej).b) 7a) albinizm to brak melaniny (pigmentu) w skórze, włosach lub tęczówce okab) Melanina jest naturalnym filtrem słonecznym, który wyłapuje promienie UV. Gdy w organizmie brakuje melatoniny, promienie UV wnikają do skóry właściwej, powodując jej uszkodzeniaZADANIE 8Czas skurczu komór trochę się skraca się, natomiast czas rozkurczu skraca się prawie cztery razy. ZADANIE 9a) węzeł zatokowo-przedsionkowyb) układ bodźcowo-przewodzący jest niezależny od układu nerwowego, bowiem sam generuje i przewodzi impulsy, które pobudzają do 10ZADANIE 11Insulina zwiększa liczbę przenośników glukozy w błonach hepatytów. Dlatego wzrasta ilość pobieranej z krwi glukozy, którą - w komórkach - przerobiĄ się na 12Zbyt wysoki poziom TSH świadczy o niedoczynności tarczycy. Wówczas w organizmie jest za mało hormonów tarczycy, które nie hamują przysadki, która produkuje 13A - 2B - 1C - 4D - 3ZADANIE 14A - 4B - 1C - 3ZADANIE 15Przekształcenie pirogronianu w mleczach polega na jego redukcji. W reakcji tej zużywa się NADH+H+, w wyniku czego powstaje NAD+, a ten jest niezbędny, by podtrzymać ciągłość 16Niska temperatura obniża między innymi aktywność enzymów oddechowych, dlatego nie dochodzi do zużywania substratów energetycznych - takich jak skrobia, a to przekłada się na zachowanie 17a) Lukoplasty pełnią funkcję Bulwy ziemniaka zawierają etioplasty, leukoplasty i proplastydy, które pod wpływem światła zamieniają się w zielone 18a)A - łyko - przewodzi asymilaty z liści do innych części roślinB - drewno - przewodzi wodę od korzeni do pędówb) podczas budowy wtóru endoderma zostaje złuszczonaZADANIE 19a) Ilość pobranego dwutlenku węgla (wydzielonego tlenu)b) Doszło do nawożenia dwutlenku węgla (jako substrat fotosyntezy zwiększa jej intensywność)ZADANIE 20Diaspory rozprzestrzeniają się dzięki temu, że przyczepiają się do ciała 21a) Zestaw I, bo musi odpowiadać warunkom Liścienie (organ spichrzowy) dostarczają substratów energetycznych, które są potrzebne do wzrostu i rozwoju 22Zapłodnienie krzyżowe - zwiększa różnorodność genetyczną potomstwa, a tym samym zwiększa jego szanse na przeżycieZADANIE 23a) Im więcej tlenu w wodzie, tym mniejsza ilość hemoglobiny we krwi Im mniej tlenu w środowisku, tym hemoglobiny musi być więcej, by komórki były odpowiednio natlenione. ZADANIE 24a)1. Tlen może rozpuścić się i przedyfundować do krwi, dzięki temu, że skóra płazów jest Skóra płazów jest silnie ukrwiona, więc natlenienie krwi zachodzi Im zwierzę jest mniejsze, tym większa jest jego powierzchnia ciała w stosunku do jego objętości. U małych salamander powierzchnia jest wystarczająco duża, dlatego wydajność wymiany gazowej przez skórę zaspokaja ich potrzeby. ZADANIE 25Gatunek A żyje w środowisku słodkowodnym, bo w nim możliwe jest wydalanie amoniaku, do którego potrzeba dużej ilości wody. ZADANIE 26ODPOWIEDŹ: CZADANIE 27Kod genetyczny jest sposobem zakodowania informacji w DNA, a nie jej treścią. Gdyby Wi-fi miało spowodować mutację, musiałoby zmienić jej treść, pozostawiając te same cechy kodu (uniwersalność, kolinearność, trójkowość)ZADANIE 28a)fenotyp zdrowy - model dziedziczenia I - 2fenotyp zdrowy - model dziedziczenia II - 2,3,4b)Model dziedziczenia I - 75%Model dziedziczenia II - 25%ZADANIE 29a) 1,7,9b)6. nie jest nosicielem - to mężczyzna (gdyby był nosicielem, choroba musiałby się ujawnić)7. nawet jeśli matka przekaże zmutowany allel córce to i tak drugi będzie pochodzić od ojca, który nie jest nosicielem. ZADANIE 30zawierającą ksantofil: 75% biały, 25% żółtybez ksantofilu: 100% białyZADANIE 31a) A. konsument I-rzędu (roślinożerca)2. konsument wyższego niż I-rzęduZADANIE 32B. nisze ekologiczne tych gatunków tylko nieznacznie się pokrywająZADANIE 33a) Izolacja prezygotyczna nie dopuszcza do zapłodnienia (występowanie cech fenotypu, behawioru)b) mechaniczna, sezonowaZADANIE 34a) Freonyb) Gazy cieplarniane tamują wypływanie energii z atmosfery ziemskiej. Energia słoneczna, która dostanie się do atmosfery, nie może się z niej wydostać i podnosi 35B. liść, pułapkowy rosiczki, płatek różyC. oko karpia, oko człowiekaZADANIE 36a) Organizm transgeniczny jest modyfikowany metodami inżynierii genetycznej, tak jak Zbieranie bulw magazynujących substrat energetyczny przed wyprodukowaniem nasion zabiera roślinie energię do ich Obniżenie ilości energii potrzebnej do obróbki skrobi z amflory zmniejszy ilość wydzielanych gazów cieplnych. Arkusz maturalny z WOS-u rozszerzony, podstawowy CKE maj 2013, arkusz WOS rozszerzony, podstawowy Operon 2013. Arkusz próbna matura z WOS-u 2013 OKE Poznań, OKE Łódź, OKE Warszawa, OKE Kraków. Matura diagnostyczna z WOS-u rozszerzona, podstawowa marzec, kwiecień 2013. Odpowiedzi i klucze rozwiązań matura z WOS-u 2013. Zadanie 1. (1 pkt) Skład organizmów Podaj/wymień Na schemacie wyróżniono ramką wiązanie chemiczne, typowe dla jednej z podstawowych grup związków organicznych, z których zbudowane są organizmy. Podaj nazwę wiązania chemicznego wskazanego na schemacie oraz nazwę grupy związków organicznych, w których ono występuje. Nazwa wiązania Występowanie Zadanie 3. (2 pkt) Skład organizmów Podaj/wymień Na rysunkach przedstawiono budowę dwóch różnych nukleotydów występujących powszechnie w komórkach organizmów. Określ funkcję, jaką pełni każdy z przedstawionych nukleotydów w organizmach żywych. Rys. I Rys. II Zadanie 4. (3 pkt) Wirusy, wiroidy, priony Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Bakteriofagi to specyficzne wirusy atakujące bakterie. Na rysunku A przedstawiono strukturę bakteriofaga T2, natomiast na rysunku B przedstawiono pierwszy etap infekcji komórki bakterii przez tego bakteriofaga. a)Określ rolę kapsydu główki bakteriofaga i podaj nazwę związku chemicznego, z którego jest on zbudowany. b)Na podstawie rysunku opisz pierwszy etap infekcji komórki bakterii przez bakteriofaga T2, uwzględniając udział poszczególnych elementów jego budowy. c)Przedstaw, w jaki sposób wytwarzane są nowe elementy składowe wirusa w komórkach bakterii. Zadanie 5. (2 pkt) Wirusy, wiroidy, priony Podaj/wymień Znaczenie bakteriofagów dla człowieka może być zarówno pozytywne, jak i negatywne. Podaj po jednym przykładzie uzasadniającym rolę pozytywną i rolę negatywną bakteriofagów dla człowieka. Rola pozytywna Rola negatywna Zadanie 6. (2 pkt) Wirusy, wiroidy, priony Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zakażenie HIV można wykryć za pomocą specjalistycznych testów serologicznych i genetycznych, które są wykonywane najczęściej w odpowiedniej kolejności: tzw. test przesiewowy na przeciwciała przeciwko wirusowi we krwi człowieka, tzw. test potwierdzający, wykrywający antygeny HIV we krwi człowieka, test genetyczny wykrywający odpowiednią sekwencję materiału genetycznego HIV. Na schemacie przedstawiono budowę HIV. a)Korzystając ze schematu budowy HIV, wyjaśnij zasadę działania jednego z testów służących do wykrycia tego wirusa we krwi człowieka. b)Podaj rolę odwrotnej transkryptazy w przebiegu infekcji wirusowej. Zadanie 7. (3 pkt) Budowa i funkcje komórki Układ immunologiczny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) W komórce, która ulega apoptozie (zaprogramowanej śmierci) zachodzi szereg zmian biochemicznych i morfologicznych. Proces ten wymaga aktywacji wielu genów i syntezy rozlicznych białek. Komórka kurczy się, powstają ciałka apoptyczne, w których tkwią nieuszkodzone organelle komórkowe. Ciałka apoptyczne są następnie fagocytowane przez komórki żerne (makrofagi). Po komórce nie pozostaje najmniejszy ślad. Ta higieniczna śmierć komórki nie daje żadnych przykrych konsekwencji dla jej otoczenia. Na podstawie: M. Jurgowiak, Losy komórkowych kamikadze, Wiedza i Życie, nr 5/2008. a)Na podstawie tekstu określ, które z podanych informacji są prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F, jeśli informacja jest fałszywa. P/F 1. Apoptoza jest naturalnym procesem unicestwienia komórki. 2. Proces apoptozy wymaga nakładu energii. 3. Apoptoza powoduje powstanie stanu zapalnego w organizmie. b)Określ przynależność makrofagów do odpowiedniego rodzaju elementów morfotycznych krwi człowieka. Makrofagi należą do c)Zaznacz rodzaj komórek krwi człowieka, które mają zdolność fagocytozy. limfocyty B granulocyty zasadochłonne (bazofile) limfocyty T granulocyty obojętnochłonne (neutrofile) Zadanie 8. (2 pkt) Rośliny - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Komórki organizmów roślinnych mogą być haploidalne, diploidalne lub poliploidalne. Do wymienionych rodzajów komórek (A–B) przyporządkuj wszystkie właściwe przykłady (1–4), zapisując ich oznaczenia. Rodzaje komórek Przykłady A. komórka haploidalna 1. komórka przedrośla paproci B. komórka diploidalna 2. komórka bielma pierwotnego sosny 3. wtórne jądro woreczka zalążkowego tulipana 4. komórka bezlistnej łodyżki (sety) mchu płonnika A. B. Zadanie 9. (1 pkt) Nasienne Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Osiągnięciem ewolucyjnym roślin nasiennych jest uniezależnienie procesu rozmnażania płciowego od obecności wody. Zaznacz tę cechę roślin nasiennych, która uniezależnia ich rozmnażanie płciowe od środowiska wodnego. Podwójne zapłodnienie Wytwarzanie twardej łupiny nasiennej Wytwarzanie łagiewki pyłkowej przez kiełkujące ziarno pyłku Produkcja dużej liczby lekkich nasion zaopatrzonych w skrzydełka Zadanie 10. (1 pkt) Nasienne Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Rośliny okrytonasienne wykształciły szereg progresywnych cech, które zadecydowały o ich sukcesie ewolucyjnym. Zaznacz dwie cechy charakterystyczne wyłącznie dla roślin okrytonasiennych. Dominacja sporofitu Wykształcenie owocu Wykształcenie łagiewki pyłkowej Wykształcenie kwiatu ze słupkiem Wyposażenie zarodka w substancje zapasowe Zadanie 11. (3 pkt) Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Uprawy hydroponiczne to bezglebowe uprawy roślin na pożywkach wodnych, umożliwiające wzrost roślin w warunkach sztucznych. Przeprowadzono doświadczenie, do którego przygotowano: dwie donice z hydroponiczną uprawą siewek kukurydzy na pożywkach pełnych, czyli z kompletem związków mineralnych rozpuszczonych w wodzie, dwie donice z hydroponiczną uprawą siewek kukurydzy na pożywkach niepełnych, w których brakowało azotu. Wszystkie donice umieszczono w warunkach fizycznych optymalnych dla dalszego rozwoju siewek. W regularnych odstępach czasu obserwowano zabarwienie liści i mierzono wzrost siewek we wszystkich donicach. a)Sformułuj problem badawczy do opisanego doświadczenia. b)Podaj, w jakich warunkach fizycznych, optymalnych dla rozwoju siewek, umieszczono wszystkie donice aby można było porównać wyniki próby badawczej i próby kontrolnej w tym doświadczeniu. Wymień dwa takie warunki. 1. 2. c)Podaj, który z zestawów donic z siewkami kukurydzy stanowił próbę kontrolną w tym doświadczeniu. Zadanie 12. (1 pkt) Układ hormonalny Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Kłosówka wełnista (Holcus lanatus) to pospolity gatunek trawy, występujący na łąkach i pastwiskach w całym kraju. W porównaniu z innymi gatunkami traw, kłosówka wykazuje małą zdolność wiązania jodu z gleby i powietrza. Na podstawie: Wyjaśnij, dlaczego wypasanie bydła w miejscach porośniętych głównie kłosówką wełnistą, stwarza poważne zagrożenie wystąpienia u tych zwierząt niedoczynności tarczycy. Zadanie 13. (2 pkt) Protisty Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień Na schemacie przedstawiono cykl życiowy organizmu zaliczanego do królestwa Protistów. a)Zaznacz dwa zdania będące prawidłową interpretacją powyższego schematu. W przedstawionym cyklu mejoza bezpośrednio poprzedza wytworzenie gamet. Schemat przedstawia koniugację dwóch osobników troficznych. Osobniki powstałe z podziału zygoty są diploidalne. Postać troficzna tego organizmu jest haploidalna. Osobniki troficzne mogą pełnić rolę gamet. b)Określ rolę, jaką pełnią podziały mitotyczne w przedstawionym cyklu życiowym. Zadanie 14. (1 pkt) Stawonogi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na rysunku przedstawiono etapy cyklu rozwojowego motyla (bielinka kapustnika). Podaj nazwę rodzaju rozwoju złożonego, występującego u przedstawionego na rysunku motyla i wyjaśnij, które stadium rozwojowe umożliwia jego rozpoznanie. Jest to rozwój złożony , ponieważ Zadanie 15. (2 pkt) Kręgowce Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na schemacie przedstawiono budowę układu krążenia charakterystyczną dla kręgowców pierwotnie wodnych. a)Podaj cechę budowy serca tego układu, która odróżnia je od serc kręgowców lądowych. Zaznacz strzałką na schemacie kierunek przepływu krwi przez to serce. b)Podkreśl rodzaj krwi przepływającej przez serce w przedstawionym układzie krążenia. Odpowiedź uzasadnij. utlenowana odtlenowana Zadanie 16. (1 pkt) Kręgowce Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Niższe ciśnienie atmosferyczne na dużych wysokościach oznacza, że ciśnienie parcjalne tlenu jest tam niższe niż na poziomie morza. Na wykresie przedstawiono krzywe dysocjacji tlenowej krwi lamy – ssaka żyjącego w wysokich partiach Andów, oraz innych ssaków – żyjących na nizinach (pole zacienione), w zależności od ciśnienia parcjalnego tlenu w powietrzu. Korzystając z powyższych danych, wyjaśnij, dlaczego organizm lamy jest lepiej przystosowany do życia na dużych wysokościach niż organizmy ssaków żyjących na nizinach. Zadanie 17. (1 pkt) Kręgowce Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Rozwój piskląt obejmuje okres inkubacji zachodzący wewnątrz jaja oraz okres po wykluciu, aż do uzyskania pełnej samodzielności. W tabeli przedstawiono wyniki badań dotyczące czasu rozwoju piskląt wybranych gatunków ptaków. Gatunek Masa dorosłego osobnika (g) Czas rozwoju piskląt (tygodnie) Inkubacja Do uzyskania przez pisklę samodzielności Skowronek 40 2 Szpak 75 2 6 Kos 100 2 5 Sójka 160 2,5 6,5 Gołąb grzywacz 500 2 7 Źródło: W. Pawłowski, Ptasie dzieciństwo, Wiedza i Życie nr 5/1997. Na podstawie analizy danych w tabeli podaj, czy istnieje zależność pomiędzy masą dorosłego ptaka a długością czasu rozwoju piskląt. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 19. (2 pkt) Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Hemoglobina (Hb), czerwony barwnik krwi zawarty w erytrocytach ssaków, może trwale lub nietrwale łączyć się z różnymi gazami oddechowymi. a)Uzupełnij poniższe reakcje, podając pełną nazwę chemiczną związku powstałego z połączenia hemoglobiny z określonym gazem oraz określ typ powstałego połączenia (trwałe / nietrwałe). Hb + O2 = połączenie nietrwałe Hb + CO2 = karbaminohemoglobina połączenie Hb + CO = połączenie b)Podaj, do którego z wyżej wymienionych gazów (O2, CO czy CO2) hemoglobina wykazuje największe powinowactwo, i wyjaśnij konsekwencje tej właściwości dla organizmu człowieka. Zadanie 20. (1 pkt) Układ krążenia Metody badawcze i doświadczenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Proces krzepnięcia krwi zależy od czynników zewnętrznych oraz od właściwości samej krwi. Trzy probówki zawierające świeżą krew bydlęcą umieszczono w różnych warunkach termicznych, a następnie mierzono czas pojawienia się pierwszych skrzepów. Sposób przeprowadzenia doświadczenia ilustrują rysunki poniżej. Spośród podanych zdań (A–E) wybierz hipotezę i problem badawczy, odnoszące się do przedstawionego doświadczenia. Zapisz ich oznaczenia. Czy temperatura otoczenia przyspiesza proces krzepnięcia krwi? Najszybciej krew krzepnie w temperaturze 35 oC, a najwolniej w lodzie. Czas krzepnięcia krwi zmienia się w zależności od temperatury otoczenia. Jak gęstość środowiska otaczającego probówkę wpływa na czas krzepnięcia krwi? Im wyższa temperatura tym krótszy jest czas krzepnięcia krwi i dlatego w probówce II najszybciej pojawiły się skrzepy. Hipoteza Problem badawczy Zadanie 21. (1 pkt) Układ wydalniczy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Powstawanie moczu u ssaków jest procesem wieloetapowym. Krew dopływająca do kłębuszków naczyniowych poddawana jest filtracji. Niektóre składniki powstającego przesączu – moczu pierwotnego, ulegają następnie w kanalikach nerkowych resorpcji zwrotnej (zwrotnemu wchłanianiu). Podkreśl nazwy dwóch związków chemicznych, które u zdrowego człowieka ulegają zarówno procesowi filtracji, jak i resorpcji. woda glukoza kreatynina hemoglobina kwas moczowy Zadanie 22. (2 pkt) Układ immunologiczny Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Odporność jest to zdolność organizmu do biernej lub czynnej jego ochrony przed patogenami. Nieswoista część odporności zależy przede wszystkim od budowy i funkcji różnych barier istniejących w organizmie. Za swoistą część odporności odpowiada głównie układ immunologiczny, ale czynniki obronne mogą też pochodzić spoza organizmu. Uzupełnij poniższy schemat, wpisując w odpowiednie miejsca oznaczenia literowe wszystkich przykładów (A–E), właściwych dla danego rodzaju reakcji odpornościowej organizmu. Fagocytoza Kwas solny w żołądku Surowica z przeciwciałami w szczepionce Bakteriobójcze składniki wydzielin, np. lizozym w łzach Obecność w krwi limfocytów B i T oraz wytwarzanie przeciwciał Zadanie 23. (1 pkt) Układ pokarmowy i żywienie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Fasolamina jest substancją pozyskiwaną z nasion fasoli. Naukowcy stwierdzili, że w przewodzie pokarmowym człowieka hamuje ona działanie jednego z enzymów trawiennych – amylazy trzustkowej. Zaznacz dwa zdania, które prawidłowo wyjaśniają zasadność stosowania fasolaminy jako środka wspomagającego odchudzanie. Fasolamina bezpośrednio działa na ośrodek głodu, hamując uczucie łaknienia. Działanie fasolaminy sprawia, że część spożytej skrobi nie zostanie strawiona, a tym samym zmniejsza się ilość kalorii przyswajanych przez organizm. Fasolamina pobudza ruchy perystaltyczne jelit, dzięki temu spożyty pokarm szybciej przechodzi przez przewód pokarmowy i pozostaje częściowo niestrawiony. Blokując trawienie skrobi fasolamina powoduje, że zalega ona w żołądku co daje uczucie sytości. Fasolamina nie działa już na wchłonięte z pokarmu węglowodany, a jedynie uniemożliwia trawienie skrobi w jelicie. Zadanie 24. (3 pkt) Układ pokarmowy i żywienie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na schemacie przedstawiono jeden z etapów trawienia cukrów w przewodzie pokarmowym człowieka. a)Podaj dwie możliwe lokalizacje tego etapu trawienia w przewodzie pokarmowym człowieka oraz odpowiednie nazwy enzymów biorących w nim udział. Miejsce trawienia Nazwa enzymu Miejsce trawienia Nazwa enzymu b)Na podstawie analizy schematu uzasadnij kataboliczny charakter trawienia polisacharydów, np. skrobi. Zadanie 25. (3 pkt) Układ hormonalny Podaj/wymień Wazopresyna (ADH) i oksytocyna mają całkowicie odmienne działanie, mimo chemicznego podobieństwa. Wazopresyna działa pobudzająco, a jej poziom wzrasta u człowieka pod wpływem stresu. Powoduje skurcz naczyń krwionośnych, podnosi ciśnienie krwi i podobnie jak adrenalina, przygotowuje organizm do walki bądź ucieczki. Oksytocyna ma działanie ogólnie relaksujące, łagodzi stres, powoduje obniżenie ciśnienia krwi i uśmierza ból. Poniżej przedstawiono budowę chemiczną obu opisanych substancji. a)Na podstawie schematu dokonaj korekty poniższych zdań, wykreślając w nawiasach niewłaściwe określenia, tak aby zdania (A–C) poprawnie opisywały podobieństwo obu przedstawionych substancji. Podobieństwo budowy chemicznej oksytocyny i wazopresyny wynika z tego, że: Są (enzymami / hormonami), należącymi do (oligopeptydów / lipidów). Składają się z (9 / 11) aminokwasów, z których (7 / 9) jest takich samych. W każdym łańcuchu (występuje / nie występuje) mostek dwusiarczkowy. b)Podaj, inną niż opisana w tekście, rolę oksytocyny i wazopresyny (ADH) w organizmie człowieka. Oksytocyna Wazopresyna (ADH) Zadanie 26. (2 pkt) Metabolizm - pozostałe Układ kostny i mięśniowy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na schemacie przedstawiono przemiany kwasu mlekowego, powstającego w mięśniach człowieka. a)Zaznacz odpowiedź, która prawidłowo określa proces oznaczony na schemacie symbolem X. glikoliza fosforylacja glikogenoliza glukoneogeneza b)Wyjaśnij, dlaczego kwas mlekowy powstaje w mięśniach szkieletowych, a nie powstaje w mięśniach gładkich. Uwzględnij sposób pracy tych mięśni. Zadanie 28. (3 pkt) Budowa i funkcje komórki Układ rozrodczy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na rysunku przedstawiono wycinek kanalika nasiennego z kolejnymi stadiami spermatogenezy i przekształcania się spermatyd w dojrzałe plemniki. a)Zapisz litery, którymi na rysunku oznaczono: spermatocyt I rzędu spermatocyt II rzędu b)Wyjaśnij, na czym polega różnica między spermatogonium i spermatydą ze względu na sposób ich powstawania. zawartość materiału genetycznego. Zadanie 29. (1 pkt) Genetyka - pozostałe Pozostałe Na jeden pełen skręt helisy DNA eukariotycznego przypada 10 par nukleotydów. Oblicz liczbę wiązań wodorowych w odcinku DNA długości jednego skrętu, jeżeli zawiera on 7 cząsteczek adeniny. Zapisz obliczenia. Zadanie 30. (2 pkt) Ekspresja informacji genetycznej Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Odkryto, że przed procesem translacji część transkrybowanego RNA może podlegać procesowi tzw. edycji, który zmienia jego sekwencję tak, że różni się ona od wyjściowej sekwencji DNA. U ssaków występują dwa rodzaje edycji RNA. Przykładem jednego z nich jest przekształcenie adenozyny (A) w inozynę (I), która jest rozpoznawana przez aparat translacyjny jako guanina (G). Stwierdzono, że miejsce modyfikacji mRNA wyznaczane jest przez sekwencje intronowe, a katalizatorem tego procesu jest enzym, tzw. ADAR. Nieodzownym elementem inicjującym aktywność tego enzymu jest powstanie dwuniciowego RNA poprzez parowanie sekwencji intronowych i eksonów. Na podstawie: M. Sacharczuk, K. Jaszczak i A. H. Świergiel, Funkcjonalne znaczenie redagowania transkryptów przez deaminazę adenozyny dwuniciowego RNA, Kosmos, tom 53, nr 2 (263)/2004. a)Na podstawie analizy powyższego tekstu podaj, czy ADAR działa przed, czy po procesie składania eksonów (splicingu). Odpowiedź uzasadnij. b)Podaj, jaki będzie efekt procesu edycji w wytworzonym białku, zakładając że nastąpił on w miejscu CAG w eksonie danego genu. Wykorzystaj fragment zamieszczonej tabeli kodu genetycznego. Białko bez działania procesu edycji Nowe białko po procesie edycji Pierwszy nukleotyd Drugi nukleotyd Trzeci nukleotyd U C A G C Leu Pro His Arg U Leu Pro His Arg C Leu Pro Glu NH2 Arg A Leu Pro Glu NH2 Arg G A Ileu Tre Asp NH2 Ser U Ileu Tre Asp NH2 Ser C Ileu Tre Liz Arg A Met Tre Liz Arg G G Wal Ala Asp Gli U Wal Ala Asp Gli C Wal Ala Glu Gli A Wal Ala Glu Gli G Zadanie 31. (1 pkt) Genetyka - pozostałe Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Przyczyną samorzutnego powstawania poliploidów u roślin jest najczęściej brak redukcji liczby chromosomów w mejozie i powstawanie diploidalnych gamet, które mogą łączyć się zarówno z normalnymi (haploidalnymi) gametami, jak też z diploidalnymi komórkami rozrodczymi. W komórkach szczawiu diploidalna liczba chromosomów wynosi 14. Uzupełnij schemat powstania triploidalnego szczawiu, wpisując w wyznaczone miejsca właściwe liczby chromosomów. Zadanie 32. (1 pkt) Inżynieria i badania genetyczne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Poniżej przedstawiono dwie metody postępowania, którego celem jest wprowadzenie do komórki bakterii nowego genu. W obydwu metodach wektorem jest zrekombinowany plazmid, który dodawany jest do pożywki, na której są hodowane bakterie. W ten sposób bakterie mogą ulec transformacji. Różnica w obydwu metodach polega na sposobie otrzymywania zrekombinowanego plazmidu. Metoda I – polega na wycięciu odpowiedniego fragmentu DNA dawcy, zawierającego interesujący nas gen, i połączeniu go z plazmidem. Metoda II – polega na wyizolowaniu z komórki dawcy odpowiedniego mRNA, syntezie komplementarnej do mRNA nici DNA i po uzyskaniu dwuniciowej struktury DNA połączeniu jej z plazmidem. Na podstawie: E. Solomon, L. Berg, D. Martin, C. Vilee, Biologia, wyd VII, Warszawa 2011. Wyjaśnij, dlaczego w przypadku, gdy do komórki bakteryjnej wprowadzany jest ludzki gen w celu uzyskania ludzkiego białka, można zastosować tylko II metodę. Zadanie 33. (2 pkt) Dziedziczenie Podaj/wymień Geny A, B, C i D kodują w układzie pełnej dominacji odpowiednio enzymy A i B, odpowiedzialne za wytworzenie produktu w postaci czerwonego barwnika z białego substratu, oraz enzymy C i D – odpowiedzialne za wytworzenie produktu w postaci barwnika purpurowego, również z białego substratu. Na schematach I i II przedstawiono sposób dziedziczenia każdej z barw wraz z przykładem odpowiedniej krzyżówki genetycznej. Podaj fenotypy rodzicielskie oraz fenotypy pokolenia F1 w każdej z przedstawionych krzyżówek (I i II). I. rodzic 1 rodzic 2 F1 II. rodzic 3 rodzic 4 F1 Zadanie 34. (2 pkt) Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Era kenozoiczna składająca się z dwóch okresów (trzeciorzęd i czwartorzęd) zwana jest erą panowania ssaków. Pod koniec trzeciorzędu nastąpiło znaczne ochłodzenie klimatu, a w następnym okresie – czwartorzędzie – rozpoczęły się zlodowacenia. Na rozległych obszarach Eurazji i Ameryki Północnej wyewoluowały specyficzne gatunki megafauny, przystosowane do chłodnego klimatu. Były to mamuty, nosorożce włochate, tygrysy szablozębne i lwy jaskiniowe. Zwierzęta te były większe od ich współcześnie żyjących krewnych. a)Wyjaśnij, uwzględniając względny stosunek powierzchni ciała do jego objętości, dlaczego dobór naturalny w czwartorzędzie preferował zwierzęta o dużych rozmiarach ciała. b)Podkreśl nazwę tego rodzaju doboru naturalnego, którego wynikiem działania było powstanie charakterystycznych dla epoki lodowcowej gatunków ssaków o dużych rozmiarach ciała. dobór stabilizujący, dobór kierunkowy, dobór rozrywający (różnicujący) Zadanie 35. (2 pkt) Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Wiedza o zależnościach międzygatunkowych znajduje zastosowanie praktyczne. Dla sosny posadzonej na ubogich gruntach, poważnym zagrożeniem jest pasożytniczy grzyb huba korzeniowa. Rozwój huby korzeniowej mogą hamować na drodze allelopatii inne gatunki grzybów, np. takie, które żyją w symbiozie z korzeniami brzozy i jawora. Na podstawie: T. Umiński, Ekologia, środowisko, przyroda, Warszawa 1995. a)Na podstawie tekstu wyjaśnij, dlaczego między młodymi sosnami sadzi się młode brzozy i jawory. b)Podaj nazwę rodzaju symbiozy grzybów z korzeniami drzew oraz określ korzyść dla drzew, wynikającą z tego rodzaju współżycia.
ekspresja informacji genetycznej w komórkach człowieka, biotechnologia, podstawy inżynierii genetycznej, różnorodność biologiczna, jej zagrożenia i ochrona. Szczegółową listę zagadnień do matury z biologii 2023 można znaleźć w informatorze CKE. Dalsza część tekstu pod wideo.
Matura z biologii 2022. Pewniaki maturalne na egzamin z biologii. Zadania, które mogą pojawić się na maturze. Te zagadnienia warto znać! Matura z biologii 2022 rozpocznie się 12 maja 2022 roku o godz. Co pojawi się na egzaminie? Trudno powiedzieć, ale warto sprawdzić tzw. pewniaki... 11 maja 2022, 18:04 Matura 2015 - biologia podstawowa i rozszerzona [ARKUSZE PDF, odpowiedzi, zadania] Matura 2015 - biologia podstawowa i rozszerzona. W czwartek 7 maja o godz. 14:00 maturzyści zasiada do pisania egzaminu z biologi na poziomie podstawowym i... 7 maja 2015, 8:00 Matura 2013: Historia i biologia [odpowiedzi] Już w piątek 17 maja uczniowie zmierzą się z biologią i historią. 13 maja 2013, 21:11 Uczniowie z Rybnika zdawali biologię Punktualnie o 9 rano młodzi rybniczanie przystąpili do egzaminu z biologii na poziomie podstawowym. Egzamin trwał 120 minut. Jak uczniowie sami przyznają, nie... 14 maja 2012, 12:01 Matura 2011 biologia, poziom rozszerzony [ARKUSZE I ODPOWIEDZI] Poćwicz przed maturą. Przygotowaliśmy dla Was arkusze egzaminacyjne z 2010 roku. Sprawdź, jak sobie poradzisz. 27 kwietnia 2011, 18:48 To najdziwniejsze grzyby świata! Masz się za świetnego grzybiarza? O tych grzybach mogłeś wcześniej nie słyszeć Najdziwniejsze grzyby świata mogą naprawdę nieźle zaskoczyć swoim wyglądem. Do tego w niektórych krajach mają ciekawe potoczne nazwy: ludzie nazywają je welonem... 24 czerwca 2021, 16:20 Najbardziej absurdalne wypowiedzi 2020 roku. Godek, Górniak, Scheuring-Wielgus i Gessler. Biologiczna Bzdura Roku 2020. Kto wygrał? Biologiczna Bzdura to coroczny plebiscyt organizowany przez autora bloga Ranking obejmuje najbardziej absurdalne wypowiedzi osób publicznych,... 13 stycznia 2021, 14:40 Najdłużej żyjące zwierzęta na świecie. Przy nich ludzkie życie to tylko krótka chwila! Jeżeli wydaje ci się, że życie ludzkie trwa długo i większość zwierząt nie może się z nim równać, jesteś w poważnym błędzie. W świecie zwierząt nie brakuje... 22 kwietnia 2020, 8:44 Najdłużej żyjące zwierzęta na świecie. Przy nich ludzkie życie to tylko krótka chwila! Jeżeli wydaje ci się, że życie ludzkie trwa długo i większość zwierząt nie może się z nim równać, jesteś w poważnym błędzie. W świecie zwierząt nie brakuje... 4 lutego 2019, 15:05 Matura 2017 historia [ARKUSZE CKE, ODPOWIEDZI]. Co było na maturze z historii? Matura z historii 2017 to kolejny egzamin w tegorocznej sesji maturalnej. Od godz. 9 maturzyści zmagali się z arkuszem z historii na poziomie podstawowym i... 15 maja 2017, 15:00 Matura 2016 historia - rozszerzona i podstawowa [KLUCZ ODPOWIEDZI, ARKUSZE PDF] Matura 2016. We wtorek 17 maja maturzyści pisali kolejny egzamin, tym razem z historii. Egzamin na poziomie podstawowym i rozszerzonym rozpoczął się o godz.... 17 maja 2016, 14:21 Przewidywania: Matura 2016: Co może być? Jakie tematy? Nauczyciele typują specjalnie dla nas Matura 2016 za kilka dni. Zapytaliśmy najlepszych nauczycieli ze szkół, których uczniowie zdają egzaminy maturalne najlepiej o to co może pojawić się w... 1 maja 2016, 9:41 Matura poprawkowa 2015. Egzaminy pisemne i ustne w dniach 24-28 sierpnia Matura poprawkowa 2015. W poniedziałek 24 sierpnia rozpoczyna się sesja poprawkowa Matury 2015 ze wszystkich przedmiotów. Egzaminy potrwają do 28 sierpnia. 24 sierpnia 2015, 11:31 Wyniki matur 2015 w województwie śląskim CKE ogłosiło wyniki matur w województwie śląskim. Najtrudniejsza okazała się znowu matematyka. Prezentujemy średnie wyniki w województwie śląskim oraz wyniki... 2 lipca 2015, 16:14 Matura 2016: język rosyjski podstawowy [ARKUSZE PDF, odpowiedzi, stara i nowa matura] Matura 2016: język rosyjski podstawowy. W czwartek 14 maja o godz. 9:00 maturzyści pisali egzaminu z języka rosyjskiego na poziomie podstawowym, natomiast o... 14 maja 2015, 14:55 Matura 2015: język niemiecki podstawowy i rozszerzony [ARKUSZE PDF, odpowiedzi] Matura 2015: język niemiecki podstawowy i rozszerzony. We wtorek 12 maja o godz. 9:00 maturzyści pisali egzaminu z języka niemieckiego na poziomie podstawowym,... 12 maja 2015, 14:40 Matura 2015. Geografia podstawowa i rozszerzona [ARKUSZE PDF, przecieki, pytania, odpowiedzi] Matura 2015. Geografia podstawowa i rozszerzona. W środę 13 maja o godz. 9:00 maturzyści zasiądą do egzaminów z geografii na poz. podstawowym i rozszerzonym.... 12 maja 2015, 13:19 Matura 2015: fizyka i astronomia, filozofia - podstawowa i rozszerzony [ARKUSZE PDF, odpowiedzi] Matura 2015: fizyka i astronomia oraz filozofia - podstawowa i rozszerzony. W poniedziałek 11 maja o godz. 9:00 maturzyści zasiada do pisania egzaminu z fizyki... 11 maja 2015, 14:54 Matura 2015. Polski rozszerzony [ARKUSZE PDF, pytania, odpowiedzi, tematy] Matura 2015. Polski rozszerzony. W czwartek 7 maja o godz. 9:00 maturzyści zasiada do pisania egzaminu z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Przystąpią... 7 maja 2015, 7:57 Matura 2015 technikum - angielski podstawowy [ARKUSZE PDF i poprawne ODPOWIEDZI] Matura 2015 technikum - angielski podstawowy. W środę, 6 maja uczniowie pisali kolejny egzamin, tym razem z języka angielskiego. Zobaczcie ARKUSZE PDF, pytania... 6 maja 2015, 19:49 Matura z angielskiego 2015 podstawa [ARKUSZE PDF, nagrania, ODPOWIEDZI] Matura 2015: angielski podstawowy. W środę, 6 maja maturzyści napisali kolejny egzamin, tym razem z języka angielskiego. Zobaczcie ARKUSZE PDF, pytania i... 6 maja 2015, 15:25 Matura 2015: język angielski [ARKUSZE PDF, ODPOWIEDZI, zadania] Matura 2015: angielski. W środę maturzyści napiszą kolejny egzamin, tym razem z języka angielskiego. W jeden dzień niektórzy zmierzą się z dwoma poziomami -... 6 maja 2015, 13:48
Arkusz maturalny: biologia rozszerzona Rok: 2017. Arkusz PDF i odpowiedzi: Matura biologia – maj 2017 – poziom rozszerzony Matura biologia 2013 Matura próbna W piątek tegoroczni maturzyści zmierzyli się z egzaminem z biologii. Poniżej prezentujemy arkusze oraz 3macicapęcherz moczowyżołądek ZADANIE 4a)piersiowy - 2guziczny - 5szyjny - 1krzyżowy - 4lędźwiowy 3 b)1. Pomaga utrzymać wyprostowaną postawę Chroni rdzeń kręgowy przed urazami mechanicznymi. ZADANIE 5a) półruchomeb) łonowa ZADANIE 61. erytrocyty2. trombocyty3. leukocyty ZADANIE 7a) Przedsionki serca - R, Komory serca - Sb) Zastawki przedsionkowo-komorowe - Z, zastawki półksiężycotwate - Oc) aortaZADANIE 8Zwiększenie średnicy naczynia wieńcowego sprawia, że serce jest dobrze odżywiane i natlenione. Dzięki temu nie występuje ryzyko obumierania komórek, na przykład przez ich 9ZADANIE 101. wysoka temperatura otoczenia2. wysoki stopień nasłonecznienia ZADANIE 11Gdy wykonujemy wysiłek fizyczny rośnie tempo wytwarzania energii, jest nam też cieplej. Zwiększony przepływ krwi powoduje oddawanie ciepła na zewnątrz organizmu, a to chroni go przed przegrzaniem. ZADANIE 12Wzrost stężenia dwutlenku węgla we krwi prowadzi do obniżenia pH krwi, co powoduje pobudzenie ośrodka oddechowego zlokalizowanego w rdzeniu przedłużonym. W efekcie zwiększa się częstotliwość i głębokość 13a)tętnica wątrobowa - Bżyła wrotna - Cżyła wątrobowa - Ab) W naczyniu B - bo jako tętnica obiegu dużego niesie krew natlenowaną do tkanekZADANIE 141. Aktywuje enzymy trawienne (żołądkowe)2. Hamuje rozrost flory bakteryjnejZADANIE 15bezpośrednią przyczyną choroby refluklsowej jest: Niskie pH, które działa drażniąco na śluzówkę przełykupośrednią przyczyną choroby refluksowej jest CO2, który gromadzi się w żołądku, wypychając kwaśny sok żołądkowy do 161. warzywa i owoce są źródłem wielu witamin, które regulują procesy zachodzące w warzywa i owoce są źródłem błonnika, który wspomaga trawienie i perystaltykę 17A. Neutralizuje wolne rodnikiD. Wzmacnia włosowate naczynia 18a)insuliny: rosłoglukokagonu: malałob) trzustkaZADANIE 19Zapobiega odrzucaniu przeszczepu i pozwala zachować odporność. Dzięki tej metodzie, pacjent nie jest podatny na zakażenia 20D. czynna naturalnaZADANIE 21B. cztery komórki zawierające po 23 chromosomyZADANIE 22a) kolejność: GUUACUCUCb) 3 aminkowasyZADANIE 23A - PrawdaB - FałszC - FałszZADANIE 24a)Przeniesienie zarodka do macicy kolejnej owcy rasy szkockiej - 5Pobudzanie podziałów komórkowych oocytu impulsem elektrycznym- 3Hodowanie zarodka we wczesnym stadium rozwojowym w warunkach laboratoryjnych - 4Pobranie oocytu od owcy rasy szkockiej, usunięcie z niego jądra komórkowego - 1Pobranie komórki somatycznej od owcy rasy fińskiej i przeniesienie jej jądra komórkowego do oocytu owcy rasy szkockiej - 2Otrzymanie klonu - 6b) A. owca rasy fińskiejOwca Dolly była klonem owcy fińskiej, bo komórka z której rozwinął się zarodek zawierała materiał genetyczny owcy 25Zależy od tego, jaki chromosom płciowy został wniesiony przez plemnik (X - córka, Y - syn). ZADANIE 26a)Genotyp kobiety: ddGenotyp kobiety: Ddb) Prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z grupą krwii Rh+ 50%ZADANIE 27larwami muchówek a nosorożcem: pasożytnictwonosorożcem a bąkojadem czerwonodziobym: symbiozaZADANIE 28a) III, I, IIb)Człowiek wyprostowany (Homo erectus) - CCzłowiek rozumny (Homo sapiens) - DCzłowiek zręczny (Homo habilis) - AZADANIE 29Argument "za": Elektrownie atomowe dostarczają energii, a do atmosfery uwalniana jest para wodna. Poza tym oszczędzamy nieodnawialne źródła "przeciw": W przypadku awarii, znaczne skażenia radioaktywne na dużym wszystkie odpowiedzi z matury z biologiiMatura 2013 - harmonogram egzaminów20 maja (poniedziałek): - fizyka i astronomia - pp i - język łaciński i kultura antyczna - pp i pr 21 maja (wtorek): - język niemiecki - ppGodz. - język niemiecki - pr i język niemiecki dla klas dwujęzycznych 22 maja (środa): - informatyka - pp i - historia sztuki - pp i pr 23 maja (czwartek): - język rosyjski - - język rosyjski - pr i język rosyjski dla klas dwujęzycznych 24 maja (piątek): - język francuski - - język francuski - pr i język francuski dla klas dwujęzycznych 27 maja (poniedziałek): - język hiszpański - - język hiszpański - pr i język hiszpański dla klas dwujęzycznych 28 maja (wtorek): - język włoski - ppGodz. - język hiszpański - pr| Υሣиχогюпрዖ ዟժоየε | ው ерсу | Уጁետα ир ղሆሽጡ |
|---|---|---|
| Էрθвищ тባту и | Ародр խ | Баςу нεвсոջ иየиፏоμ |
| Θр ψեշሢչኘб էχ | Щуп беթዶհ | Ηθтоцунኆ оጼете щымаφец |
| Уչθ ուսеቷ | Врቀ пኾлօчиգαհи | Адриհаχезε у юժ |
| Йешሱдуγэ ዓшኣ | ዓբоպуйозխф ዑ | Ուνоպዟպэзε улէпикей |
| Уձուснаն գуյапաвоኼዛ ջюсрαվ | Упс зωσαсጴ | Παዱипрυв ուз |
Pragnąc zaspokoić ciekawość wielu tegorocznych maturzystów publikuję poniżej proponowane przeze mnie odpowiedzi jakich można by było udzielić na dzisiejszej maturze z biologii, na poziomie rozszerzonym. Nie wiem niestety jak będzie wyglądał klucz opracowany przez CKE, ale w moim mniemaniu poniższe odpowiedzi powinny być uznane za prawidłowe. Artykuł zawiera autorskie odpowiedzi stworzone przed publikacją oficjalnego klucza. Aby zapoznać się z oficjalnym kluczem CKE powyższej matury skorzystaj z jednej z poniższych opcji: Zadanie 1. (1pkt) Tkanka tłuszczowa podskórna - funkcja termoizolacyjna lub Tkanka tłuszczowa tworząca torebkę tłuszczową nerki - funkcja ochronna (utrzymuje nerkę w odpowiedniej pozycji i chroni przed urazami mechanicznymi) Zadanie 2. (1pkt) drewno, sklerenchyma Zadanie 3. (2pkt) Zewnętrzną przestrzeń komórki oznaczono na schemacie cyfrą 1, ponieważ po tej stronie występują łańcuchy wielocukrowe glikolipidów i glikoprotein, tworzące glikokaliks na powierzchni komórki. Cholesterol Zadanie 4. (2pkt) Z jądra komórkowego do cytoplazmy: mRNA Z cytoplazmy do jądra komórkowego: białka, nukleotydy Większa aktywność metaboliczna komórki wiąże się z bardziej nasiloną syntezą enzymów i cząsteczek sygnałowych, a co za tym idzie nasileniem transkrypcji w jądrze komórkowym. To z kolei wymaga zwiększonej wymiany substratów i produktów tych procesów między jądrem, a cytoplazmą co możliwe jest dzięki zwiększeniu ilości porów w otoczce jądrowej. Zadanie 5. (2pkt) Komórka A: roztwór hipertoniczny, kierunek przepływu wody - z komórki, objętość komórki zmniejsza się Komórka B: roztwór izotoniczny, kierunek przepływu wody - z i do komórki, objętość komórki pozostaje bez zmian Komórka C: roztwór hipotoniczny, kierunek przepływu wody - do komórki, objętość komórki zwiększa się Zadanie 6. (2pkt) EPO nie może być wytwarzane przez komórki prokariotyczne, ponieważ nie posiadają one aparatów Golgiego, niezbędnych do stworzenia tej gligoproteiny w procesie obróbki potranslacyjnej. P P F Zadanie 7. (2pkt) Albinizm, polega on na niemożności zsyntetyzowania melaniny, która jest barwnikiem występującym w skórze i we włosach. Wynika to z braku prawidłowego enzymu biorącego udział w syntezie melaniny z dwuhydroksyfenyloalaniny i skutkuje bardzo jasnym zabarwieniem skóry i włosów. Osoby z mutacją tego enzymu nie posiadają w skórze melaniny, która jest barwnikiem pochłaniającym szkodliwe promieniowanie UV i przez to chroniącym komórki skóry przed uszkodzeniem. Brak tego barwnika u osób z mutacją skutkuje brakiem ochrony i silniejszym oddziaływaniem UV na skórę. Zadanie 8. (1pkt) Gdy tętno jest przyspieszone skróceniu ulega w głównej mierze czas rozkurczu komór serca, dzięki czemu serce może wykonać więcej cykli w jednostce czasu. Zadanie 9. (2pkt) A Układ bodźco-przewodzący serca w sposób automatyczny generuje i rozprowadza impulsy stymulujące skurcz mięśnia sercowego, dzięki czemu serce nie potrzebuje bodźców z pozostałej części organizmu aby się kurczyć. Zadanie 11. (1pkt) Insulina obniża poziom glukozy we krwi poprzez zahamowanie glukoneogenezy, nasilenie syntezy glikogenu z glukozy w wątrobie, zwiększa transport glukozy do komórek organizmu oraz przyspiesza utlenianie glukozy. Zadanie 12. (1pkt) O w niedoczynności tarczycy możemy mieć tak na prawdę do czynienia zarówno ze zbyt niskim poziomem TSH (tarczyca wtedy nie jest pobudzana do wydzielania hormonów), lub też ze zbyt wysokim poziomem tego hormonu (tarczyca nie odpowiada na sygnał z przysadki). Jako, że autorzy pytania sugerują zwrócenie uwagi na sprzężenie zwrotne, należałoby wziąć pod uwagę tylko tą drugą opcję, a zatem: Poziom TSH wzrośnie, ponieważ tarczyca nie reaguje na TSH i nie wydziela swoich hormonów (T3 i T4), które w normalnych warunkach hamują zwrotnie wydzielanie TSH przez przysadkę. Mamy zatem do czynienia z brakiem sprzężenia zwrotnego ujemnego, które wyhamowałoby wydzielanie TSH. Zadanie 13. (1pkt) 1-B, 2-A, 3-D, 4-C Zadanie 14. (1pkt) A-4, B-1, C-3 Zadanie 15. (1pkt) Przekształcenie pirogronianu w mleczan służy odzyskaniu przenośnika wodoru (NAD), który jest potrzebny w poprzednich etapach fermentacji, podczas wytwarzania ATP. Zredukowany NAD do NADH oddaje wodór na pirogronian redukując go do mleczanu, dzięki czemu może ponownie posłużyć jako odbiorca wodoru. Zadanie 16. (1pkt) Niska temperatura ogranicza oddychanie komórkowe, odpowiedzialne za utratę substancji zapasowych, jak również ogranicza straty wody w procesie parowania, dzięki czemu również ogranicza spadek masy przechowywanych warzyw i owoców. Zadanie 17. (1pkt) Leukoplasty pełnią funkcję magazynów materiałów zapasowych takich jak białka, skrobia czy tłuszcze. Pod wpływem światła leukoplasty w bulwach ziemniaka przekształcają się w zawierające chlorofil chloroplasty, co objawia się zielenieniem bulw. Zadanie 18. (3pkt) łyko, przewodzi asymilaty w dół korzenia drewno, transportuje wodę i sole mineralne w górę rośliny np. brak rozwiniętego drewna i łyka wtórnego, brak miazgi. Zadanie 19. (2pkt) Objętość gazu zebranego w probówkach. Rośliny z zestawu B miały dostęp do pochodzących z KHCO3 jonów węglanowych, będących substratem do fotosyntezy, podczas gdy w zestawie A otoczenie roślin było uboższe w te jony. Dodatkowo pozytywny wpływ na intensywność fotosyntezy miały jony K+ pochodzące z KHCO3. Zadanie 20. (1pkt) Ze względu na liczne elementy czepne występujące na powierzchni diaspor przedstawionych na rysunkach, są one najprawdopodobniej rozprzestrzeniane przy udziale zwierząt. Elementy czepne przytwierdzają diasporę do zwierzęcia, które może w ten sposób przetransportować ja w inne miejsce. Zadanie 21. (2pkt) Próbą kontrolną jest zestaw I, ponieważ w zestawie tym rośliny nie zostały poddane żadnym dodatkowym zabiegom (usunięcia liścieni). Wzrost roślin w tym zestawie jest znany, przewidywalny i do niego odnosimy wyniki z pozostałych prób, w których dokonaliśmy modyfikacji w postaci usunięcia liścieni. Obecność liścieni umożliwia prawidłowy wzrost i rozwój siewek fasoli. Dzieje się to ze względu na znany fakt, iż liścienie są magazynem substancji zapasowych wykorzystywanych przez roślinę w pierwszej fazie wzrostu, fakt ten jednak nie został bezpośrednio stwierdzony w powyższym doświadczeniu. Zadanie 22. (1pkt) Jest to zapłodnienie krzyżowe. Umożliwia ono uzyskanie większej zmienności w populacji w wyniku wymiany genów pochodzących od obojga rodziców. Dzięki temu populacja jest bardziej odporna na zmieniające się warunki środowiska. Zadanie 23. (2pkt) Zmniejszonej ilości tlenu rozpuszczonego w wodzie towarzyszy zwiększenie się stężenia hemoglobiny w hemolimfie rozwielitek. Dzięki temu zjawisku rozwielitki mogą żyć w środowisku uboższym w tlen, ponieważ zwiększone stężenie hemoglobiny umożliwia wydajniejsze pobranie i transport tlenu ze środowiska. Zadanie 24. (3pkt) wilgotna powierzchnia skóry ułatwiająca przenikanie gazów oddechowych pokrycie nabłonkiem jednowarstwowym i brak rogowacenia umożliwia przenikanie gazów oddechowych do krwi dobre unaczynienie umożliwia efektywną wymianę gazową Niewielkie rozmiary ciała tych salamander sprawiają, że mają one korzystny stosunek powierzchni ciała do jego masy, dzięki czemu przenikanie gazów oddechowych przez stosunkowo dużą powierzchnię ciała jest wystarczające do utrzymania ich funkcji życiowych. Zadanie 25. (1pkt) W środowisku słodkowodnym żyje najprawdopodobniej gatunek A, ponieważ wydala on największe ilości amoniaku. Tylko organizmy żyjące w hipotonicznym środowisku wód słodkich mogą sobie pozwolić na wydalanie dużych ilości wody, jaka jest niezbędna do usunięcia toksycznego amoniaku. Wynika to z faktu, że woda napływa do ich ciała na zasadzie osmozy. Zadanie 26. (1pkt) C Zadanie 27. (1pkt) Sformułowanie zostało błędnie użyte, ponieważ kod genetyczny określa sposób w jaki odczytywana jest informacja genetyczna, który jest identyczny i niezmienny dla wszystkich organizmów. Autorom tekstu chodziło zapewne o zmianę sekwencji nukleotydów w DNA plemników, a nie zmianę sposobu odczytu zawartych w nim informacji. Zadanie 28. (2pkt) Model dziedziczenia I - 2 Model dziedziczenia II - 2, 3 Model dziedziczenia I - 50% Model dziedziczenia II - 25% Zadanie 29. (2pkt) 1, 7, 9 Ponieważ ojciec jest zdrowy, a więc nie może przekazać wadliwego allelu córce. Córka zatem może otrzymać wadliwy allel tylko od matki nosicielki, natomiast aby rozwinęła się u niej choroba potrzebne są dwa wadliwe allele - od matki i od ojca. Taka sytuacja nie jest możliwa w tym wypadku. Zadanie 30. (2pkt) Pasza zawierająca ksantofil: tłuszcz biały - 75%, tłuszcz żółty - 25% Pasza bez ksantofilu: tłuszcz biały - 100%, tłuszcz zółty - 0% Zadanie 31. (2pkt) A konsument I-rzędu, konsument II-rzędu (konsument II lub wyższych rzędów, II lub wyższy poziom troficzny, drapieżniki) Zadanie 32. (1pkt) B Zadanie 33. (2pkt) Izolacja prezygotyczna polega na powstaniu mechanizmów zapobiegających zapyleniu i tym samym wytworzeniu zygoty, pomiędzy dwoma gatunkami roślin. B, C Zadanie 34. (2pkt) np. metan, tlenki azotu, freony Zwiększona emisja gazów cieplarnianych powoduje zwiększone zatrzymywanie energii docierającej do ziemi w postaci promieniowania słonecznego. Gazy te działają podobnie jak szyba w szklarni przepuszczając docierające promieniowanie słoneczne, natomiast zatrzymując uwolnioną energię w postacie ciepła. Zwiększona ich ilość pogłębia ten efekt. Zadanie 35. (2pkt) B i C Zadanie 36. (3pkt) Ziemniak ten nie jest organizmem transgenicznym, ponieważ wprowadzony do jego genomu gen pochodził od niego samego, nie zaś od innego organizmu. Ma to na celu zniwelowanie możliwości rozprzestrzenienia się nasion i tym samym tego ziemniaka w środowisku naturalnym. Uprawa i wykorzystanie tego ziemniaka w przemyśle może zaoszczędzić duże ilości energii i wody, zmniejszając dzięki temu wykorzystanie zasobów naturalnych i emisję zanieczyszczeń w postaci ścieków czy wynikłych z procesu wytwarzania energii w elektrowniach. Ewentualne uwagi i sugestie proponuję zgłaszać w komentarzach do stosownego postu na facebookowym fanpage'u.
.
